Microbiologische hygiëne van snijplanken

Iedereen heeft wel een snijplank in huis. Van kunststof, hout, glas of zelfs van metaal. Maar hoe veilig zijn snijplanken eigenlijk? Wieke van der Vossen, expert voedselveiligheid, geeft antwoord op deze vraag (AD, 26 juli 2025).

Voor elke snijplank, van welk materiaal dan ook, geldt: hoe meer beschadigd hij is, hoe groter de kans dat er schadelijke bacteriën in blijven zitten, zegt Wieke van der Vossen. Vooral zogenaamde ‘kruisbesmetting’ vormt een reëel gezondheidsrisico. Dat betekent dat er via de snijplank ziekmakende bacteriën van het ene voedingsmiddel op het andere overgaan.
Volgens het RIVM worden jaarlijks ongeveer 700.000 mensen ziek door besmet voedsel. Exacte cijfers zijn er niet, maar een flink deel van deze ziektegevallen wordt waarschijnlijk veroorzaakt door kruisbesmetting. Het advies is daarom snijplanken goed schoon te maken met heet water. Bacteriën als E-coli en Salmonella gaan dood bij temperaturen boven de 70 graden.

RODAC contactplaatjes

In Basisvaardigheden Microbiologie is een experiment opgenomen waarmee de microbiologische hygiëne van oppervlakken kan worden onderzocht. Een recht oppervlak, zoals een snijplank, kan met behulp van een contact- of afdrukplaatje bemonsterd worden. Deze plaatjes zijn bekend als RODAC contactplaatjes. De resultaten van de afdrukmethode met RODAC plaatjes zijn te verwerken tot zogenaamde hygiëneklassen. Deze geven een indicatie over de microbiologische gesteldheid van een oppervlak, zoals een snijplank.

Experiment 50 Hygiëneonderzoek met RODAC plaatjes en swabs.
Hygiëneklassen.

Zelftests

Voor het hoofdstuk Voedingsmiddelenmicrobiologie zijn diverse zelftests ontwikkeld, waarmee studenten zelf hun kennis kunnen testen.

Kolonies op een RODAC plaatje met VRBG agar.